ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის ყუთის აღმოჩენის დღესასწაული
გადმოცემის თანახმად, ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის ყუთი აღმოაჩინა ორმა ბერძენმა მთავარმა, რომლებიც იერუსალიმში მოსალოცად მიემართებოდნენ და გალილეიაში ერთ ებრაელ ქალთან დაინახეს ყუთი, რომლის ძალით ავადმყოფები განიკურნებოდნენ. მათ ყუთი შეცვალეს ზუსტი ასლით, რომელიც წინასწარ მოამზადებინეს, ორიგინალი კი ჩაიტანეს კონსტანტინოპოლში და ჩააბარეს კონსტანტინოპოლის პატრიარქს. პატრიარქმა ყუთი მოათავსა ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის ეკლესიაში და დააწესა ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის ყუთის აღმოჩენის დღესასწაული. ამ დღესასწაულის აღნიშვნა სომხურმა სამოციქულო ეკლესიამ დაიწყო XVIII საუკუნიდან, სიმონ პირველი ერევანცი კათოლიკოსის განკარგულებით.
აღნიშნის თარიღი
15.06.2008
05.07.2009
27.06.2010
17.07.2011
01.07.2012
23.06.2013
13.07.2014
28.06.2015
19.06.2016
09.07.2017
24.06.2018
14.07.2019
05.07.2020
27.06.2021
10.07.2022
02.07.2023
23.06.2024
13.07.2025
28.06.2026
20.06.2027
09.07.2028
24.06.2029
14.07.2030
წმინდა კალისტრატეს, 49 მოწამის და ლუკიანე მღვდლის ხსენების დღე
წმინდა კალისტრატე ქალკედონელი სამხედრო იყო. იგი მსახურობდა იმპერატორ დიოკლეტიანეს არმიაში, რომში. იგი დააპატიმრეს ქრისტიანობისათვის და სასტიკად აწამეს. ტომარაში ჩასვეს და ზღვაში ჩააგდეს, თუმცა იგი სასწაულებრივად გადაურჩა სიკვდილს. ეს რომ დინახა, მისმა 49 მეგობარმაც მიიღო ქრისტიანობა, რისთვისაც ისინი ყველა ზღვაში ჩაყარეს. მოწამეები ამჯერადაც სასწაულებრივად გადარჩნენ, ბოლოს მათ ყველას თავი მოჰკვეთეს.
ლუკიანე მღვდელი დაიბადა სამოსატში. ცხოვრობდა და მოღვაწეობდა III საუკუნის ბოლოსა და IV საუკუნის დასაწყისში. მას მიიჩნევენ ანტიოქიის თეოლოგიური სკოლის ხელმძღვანელად. მას მიეწერება ახალი აღთქმის ბერძნული კორექტირებული თარგმანი, რომელიც დღემდე გამოიყენება. მრავალწლიანი პატიმრობის შემდეგ, 313 წელს მოწამებრივად გარდაიცვალა. მღვდელ ლუკიანეს მაღალ შეფასებას აძლევს წმინდა იოანე ოქროპირი.
აღნიშნის თარიღი
16.06.2008
06.07.2009
28.06.2010
18.07.2011
02.07.2012
24.06.2013
14.07.2014
29.06.2015
20.06.2016
10.07.2017
25.06.2018
15.07.2019
06.07.2020
28.06.2021
11.07.2022
03.07.2023
24.06.2024
14.07.2025
29.06.2026
21.06.2027
10.07.2028
25.06.2029
15.07.2030
ზაქარია წინასწარმეტყველის ხსენების დღე
ზაქარია ნიშნავს „ღმერთს გაახსენდა“. იგი არის ბარაქეს ძე. დაიბადა ისრაელში დარეჰ მეფის მფლობელობის მე-2 წლის მე-8 თვეში (ზაქ. ა1). წმინდა წინასწარმეტყველი ზაქარია ერთ-ერთი ბიბლიის 12 მცირე წინასწარმეტყველთაგანია. ნეემის წიგნში მას ეწოდება „სამღვდლო გვარის თავი“, ახალგაზრდობიდან მას წინასწარმეტყველების მადლი მიენიჭა. მისი წინასწარმეტყველების წლად ითვლება ქრისტეშობამდე 520-518 წწ.
ზაქარიას წინასწარმეტყველება არის ღირებული არა მხოლოდ მისი ხილვებით, ზაქარია წინასწარმეტყველის წიგნი მოგვითხრობს მაცხოვრის სიცოცხლის ბოლო დღეებზე, უფლის ტრიუმფალურ შესვლაზე იერუსალიმში, 30 ვერცხლად მის გაცემაზე, ჯვარცმის დროს მზის დაბნელებაზე. მან იწინასწარმეტყველა ასევე იესოს ჯვარცმა, და მოსწავლეთა მიერ მისი მიტოვება.
აღნიშნის თარიღი
17.06.2008
07.07.2009
29.06.2010
19.07.2011
03.07.2012
25.06.2013
15.07.2014
30.06.2015
21.06.2016
11.07.2017
26.06.2018
16.07.2019
07.07.2020
29.06.2021
12.07.2022
04.07.2023
25.06.2024
15.07.2025
30.06.2026
22.06.2027
11.07.2028
26.06.2029
16.07.2030
წმინდა ჰრიფსიმეანთ ქალწულთა ხსენების დღე
არისტოკრატიული წარმოშობის ჰრიფსიმე 37 ქრისტიან ქალწულთაგან ერთი-ერთია, რომელიც მონაზონ გაიანესთან ერთად ცხოვრობდა იმპერატორ დიოკლეტიანეს დროს (284-305 წლებში) რომის მთებში მდებარე წმინდა პავლეს მონასტერში. მშვენიერმა ქალწულმა თავისი მშვენიერებით მოხიბლა იმპერატორი, რომელმაც დაუყოვნებლივ მოინდომა ქალწულზე ქორწინება. ღვთისმოსავი ქალწულები არ დაემორჩილნენ იმპერატორის სურვილს და მონაზვნის წინამძღოლობით ალექსანდრიაში გაიქცნენ. გადმოცემის თანახმად, მათ ხილვა ჰქონდათ, მოევლინათ ღვთისმშობელი და უთხრა, რომ წასულიყვნენ არარატის ქვეყანაში - სომხეთში. ქალწულები ვაღარშაპატში მიდიან, გზაში ვარაგა მთასთან გავლისას, ჰრიფსიმე ცხოველმყოფელი ჯვრის ერთ ნაწილს, რომელიც მას მემკვიდრეობით ჰქონდა მიღებული და რომელსაც ყოველთვის კისერზე ატარებდა, ასვენებს სომხურ მიწაში. ეს წმინდა ნაწილი სასწაულით იპოვეს VII საუკუნეში. მას შემდეგ, სომხური სამოციქულო ეკლესია ჯვრის დღესასწაულებს შორის იწყებს ვარაგის წმინდა ჯვრის დღესასწაულის აღნიშვნასაც. ტრდატ მეფემ, გაიგო რა ქალწულთა ამბავი, თვითონ მოინდომა ლამაზი ქალწულის დაუფლება. ჰრიფსიმე გაიანესთან ერთად მიჰყავთ სასახლეში, მოუწოდებენ მას, რომ არ შეეწინააღმდეგოს მეფეს. მაგრამ ტრდატმა ვერ დაიმორჩილა ლამაზი ქალწული, რის შემდეგაც განრისხებულმა ბრძანა ქალწულთა მოკვლა. წამებულ ქალწულთა ნაწილებს პოულობს და მიწას აბარებს წმინდა გრიგოლ განმანათლებელი. ამ წმინდა ნაწილებზე სამლოცველოებს აგებს. შემდგომ აქ აშენებენ წმინდა რიფსიმეს, წმინდა გაიანეს და წმინდა შოღაკათის ეკლესიებს. ქალწულთა წამებას გადამწყვეტი მნიშვნელობა ჰქონდა სომეხი ხალხის ისტორიაში. მათი წამების შემდეგ, 13-წლიანი პატიმრობიდან გაათავისუფლეს წმინდა გრიგოლ განმანათლებელი, რომელიც მოწოდებული იყო სომეხთა ქვეყანაში ქრისტეს ნათელის გასავრცელებლად.
სომეხთა სამოციქულო ეკლესია წმინდა ქალწულთა ხსოვნის დღესასწაულს აღნიშნავს სულთმოფენობის დღესასწაულიდან ერთი კვირის შემდეგ - ორშაბათს და სამშაბათს. მათ ხსენების დღეს სომეხთა ეკლესიებში აღევლინება საღმრთო ლიტურგია. დღესასწაულის წინა დღეს, საღამოს, ღვთისმსახურების შემდეგ სრულდება ქალწულებისადმი მიძღვნილი საგალობლები.
აღნიშნის თარიღი
19.05.2008
08.06.2009
31.05.2010
20.06.2011
04.06.2012
27.05.2013
16.06.2014
01.06.2015
23.05.2016
12.06.2017
28.05.2018
17.06.2019
08.06.2020
31.05.2021
13.06.2022
05.06.2023
27.05.2024
16.06.2025
01.06.2026
24.05.2027
12.06.2028
28.05.2029
17.06.2030
წმინდა გაიანეანთ ქალწულთა ხსენების დღე
37 ქრისტიან ქალწულთაგან ერთია, რომის მთებში მდებარე წმინდა პავლეს მონასტრის მონაზონი. დიოკლეტიანე იყო წარმართული და დევნიდა ქრისტიანებს. იმპერატორს სურდა ცოლად შეერთო ლამაზ ქალწულთაგან ერთი - ჰრიფსიმე, რომელიც არ დაეთანხმა, და ქალწულები მას გაექცნენ ალექსანდრიაში, შემდეგ - სომხეთში. ტრდატ მეფემ, გაიგო რა ქალწულთა ამბავი, თვითონ მოინდომა ლამაზი ქალწულის დაუფლება. ჰრიფსიმე მიჰყავთ სასახლეში, მასთან ერთად გაიანეც მიჰყავთ, რათა ჰრიფსიმეს მოუწოდოს, რომ არ შეეწინააღმდეგოს მეფეს. მაგრამ ტრდატმა ვერ დაიმორჩილა ლამაზი ქალწული, რის შემდეგაც გაბრაზებულმა ბრძანა ქალწულების მოკვლა. გაიანე აწამეს და თავი მოჰკვეთეს. მისი ცხედარი წმინდა გრიგოლ განმანათლებელმა კიდობანში დაასვენა და დალუქა სამეფო კარის სამღვდლო-საკათოლიკოსო ბეჭდით. შემდგომში, ზუსტად ამ სამლოცველოების ადგილას ეჯმიაწინში აშენებენ წმინდა რიფსიმეს, წმინდა გაიანეს და წმინდა შოღაკათის ეკლესიებს.
სამოციქულო ეკლესია წმინდა ქალწულთა ხსოვნის დღესასწაულს აღნიშნავს სულთმოფენობის დღესასწაულიდან ერთი კვირის შემდეგ - ორშაბათს და სამშაბათს. მათ ხსენების დღეს სომეხთა ეკლესიებში აღევლინება საღმრთო ლიტურგია. დღესასწაულის წინა დღეს, საღამოს ღვთისმსახურების შემდეგ სრულდება ქალწულებისადმი მიძღვნილი საგალობლები.
აღნიშნის თარიღი
20.05.2008
09.06.2009
01.06.2010
21.06.2011
05.06.2012
28.05.2013
17.06.2014
02.06.2015
24.05.2016
13.06.2017
29.05.2018
18.06.2019
09.06.2020
01.06.2021
14.06.2022
06.06.2023
28.05.2024
17.06.2025
02.06.2026
25.05.2027
13.06.2028
29.05.2029
18.06.2030
წმინდა იოანე ნათლისმცემლის და ათინოგენი ეპისკოპოსის ხსენების დღე
წმინდა იოანე ნათლისმცემლის და ათინოგენი ეპისკოპოსის წმინდა ნაწილების სომხეთში გადმობრძანების ხსენების დღეა. ათინოგენი წმინდა გრიგოლ განმანათლებლის მეუღლის - მარიამის, ძმა იყო, პიტაქტონის ეპისკოპოსი, რომელიც გმირულად ეწამა თავისი რწმენისთვის. წმინდა გრიგოლ განმანათლებელმა, კესარიაში ხელდასხმის შემდეგ, სომხეთში ჩამოაბრძანა წმინდა იოანე ნათლისმცემლის და ათინოგენი ეპისკოპოსის წმინდა ნაწილები, დაასვენა აშტიშატში, ინნაკნია სახელწოდებით ადგილას და ბაგავანში, შემდეგ სამლოცველოები ააშენა. ბაგავანში ტრდატ მეფისა და სამეფო კარის მსახურთა მონათვლის შემდეგ განმანათლებელი წმინდა წირვას აღავლენს და ავალებს ყოველ წელს, ახალი წლის სტუმართმოყვარე ვანატურის დღესასწაულის ნაცვლად, იოანე ნათლისმცემლის და ათინოგენი ეპისკოპოსის დღესასწაულის აღნიშვნას.
აღნიშნის თარიღი
22.05.2008
11.06.2009
03.06.2010
23.06.2011
07.06.2012
30.05.2013
19.06.2014
04.06.2015
26.05.2016
15.06.2017
31.05.2018
20.06.2019
11.06.2020
03.06.2021
16.06.2022
08.06.2023
30.05.2024
19.06.2025
04.06.2026
27.05.2027
15.06.2028
31.05.2029
20.06.2030
Feast of St. Gregory the Illuminator’s deliverance from the pit
In the year 301 AD, the deliverance of St. Gregory the Illuminator from the pit, was the catalyst that began the “Great Conversion” of Armenia from the darkness of paganism to the Light of Christianity.
Following the martyrdom of the Christian nuns, led by St. Hripsime and St. Gayane, upon the order of the Armenian pagan King Tiridates, the ruler becomes seriously ill. The sister of the king, Khosrovidoukht, has a dream where it is revealed to her that the only remedy for the king’s condition is to free St. Gregory, still imprisoned in the dungeon, and that he alone could cure the malady. Thirteen years following his imprisonment in the “deep pit” of Artashat, the royal court submits to the request of Khosrovidoukht and frees the Christian Gregory. With the intercession of Gregory’s prayers, the king recovers, Gregory becomes the patron saint of the Armenian Church, and Tiridates, and his wife - Queen Ashkhen, become ardent supporters in Gregory’s efforts to preach Christianity throughout Armenia, and baptize the Armenian nation.
Pagan temples and statues are destroyed in Armenia, and replaced with Dominical Crosses in their locations. Christianity is proclaimed by the King and the Catholicos to be the state religion of Armenia, the first nation in the world to do so. St. Gregory is sent to Caesarea, where he is consecrated as the first Pontiff of the Armenian Church, and becomes the first Catholicos of All Armenians.
The feast of St. Gregory the Illuminator’s Deliverance from the Pit is one of the greatest of the Armenian Church. A solemn Divine Liturgy is celebrated in all Armenian Churches on this day.
When is celebrated
24.05.2008
13.06.2009
05.06.2010
25.06.2011
09.06.2012
01.06.2013
21.06.2014
06.06.2015
28.05.2016
17.06.2017
02.06.2018
22.06.2019
13.06.2020
05.06.2021
18.06.2022
10.06.2023
01.06.2024
21.06.2025
06.06.2026
29.05.2027
17.06.2028
02.06.2029
22.06.2030
მთავარ საკატედრო წმინდა ეჯმიაწინის დღესასწაული
შოღაკათის დღესასწაული მთავარ საკათედრო ტაძრის წმინდა ეჯმიაწინის ახლად გახსნის დღესასწაულია. ისტორიკოს აგათანგეღოსის გადმოცემის თანახმად, წმ. გრიგორს ქრისტე გამოეცხადა ზეციდან, რომელმაც მიწას მეხი სტყორცნა ოქროს ჩაქუჩით, ტაძრის ასაშენებელი ადგილის მისათითებლად. შესაბამისად, პატრიარქმა ეკლესიასა და თვით ქალაქსაც სახელად ეჯმიაწინი დაარქვა, რაც ნიშნავს: ”ადგილი სადაც მხოლოდშობილი დაეშვა”. წმიდანის ამ ხილვას ეწოდება „შოღაკათ“ (სინათლის წვეთი), ვინაიდან წმინდა გრიგოლ განმანათლებელი ხედავს, თუ როგორ დაეწვეთა ციდან სინათლის სხივი. მთავარი საკათედრო ტაძარი წმინდა ეჯმიაწინი იკურთხა 303 წელს, ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის მიძინების დღესასწაულზე. სომეხთა ეკლესია ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის მიძინების წინა შაბათს აღნიშნავს შოღაკათის დღესასწაულს. 1700 წლის განმავლობაში სომეხთათვის სანუკვარ მოსალოცად ქცეული მთავარი საკათედრო ტაძარი წმინდა ეჯმიაწინი სომხური წმინდა სამოციქულო ეკლესიის რწმენის აკვანი და წმიდათა წმიდა ადგილია თავისი სულიერი, ეროვნული და ისტორიული მნიშვნელობით, დაარსებული ღმერთის მხოლოდშობილი ძის მიერ. წმინდა გრიგოლ განმანათლებლის ხილვით ღმერთი ჩამოვიდა ჩვენს სამოთხე ქვეყანაში და იწინასწარმეტყველა სომეხი ხალხის მომავალი, როგორც ერთი რჩეული ხალხისა, რომელმაც პირველმა გამოაცხადა სახელმწიფო რელიგიად ქრისტიანობა და გულით მიიღო ზეციური მამის სიყვარულის მოძღვრება.
აღნიშნის თარიღი
25.05.2008
14.06.2009
06.06.2010
26.06.2011
10.06.2012
02.06.2013
22.06.2014
07.06.2015
29.05.2016
18.06.2017
03.06.2018
23.06.2019
14.06.2020
06.06.2021
19.06.2022
11.06.2023
02.06.2024
22.06.2025
07.06.2026
30.05.2027
18.06.2028
03.06.2029
23.06.2030
ბეთლემელი ყრმების, აკაკი მოწამის, მოვკიმა მღვდლისა და კოტრიატიუს ჯარისკაცის ხსენების დღე
ბეთლემელყრმათადახოცვისამბავსმოგვითხრობსმათესსახარება (მათე: 2:16-18): "იუდეველთამეფის" დაბადებისშესახებბეთლემშიჩამოსულიაღმოსავლელიმოგვებისმიერგავრცელებულიამბავისასტიკადაშფოთებსიუდეისმეფესჰეროდესდახალხს. ეჭვიანობითაღსავსემეფემ, რომვერშეძლოჩვილისპოვნა, ბრძანაბეთლემსადაქალაქისშემოგარენშიმცხოვრებიორწლამდებავშვებისდახოცვა.ბეთლემისუდანაშაულობავშვებისხოცვა,ფაქტობრივად, გახდაქრისტესრწმენისათვისდაღვრილიპირველისისხლი.ბეთლემისჩვილბავშვებსსომეხთაეკლესიამმიუძღვნაუამრავილამაზისაგალობელი, მათიხსენებისდღეკიაღინიშნებამთავარსაკათედროწმინდაეჯმიაწინისდღესასწაულისმომდევნოორშაბათდღეს.
იმავედღესსომეხთაეკლესიააღნიშნავსქრისტესრწმენისათვისწამებულისამიქრისტიანიწმინდანის - აკაკიმოწამის, მოვკიმამღვდლისადაკოტრიატიუსჯარისკაცისხსენებისდღეს, მათგანპირველიწამებულიქნალიკიანუსიმპერატორისდროს. მანგაუძლოარაადამიანურტანჯვას, ცოცხალიდარჩამხეცებშიცკი. ნეტარწმინდანსთავიმოჰკვეთეს 310 წელს. ბიზანტიაშიდაბადებულიმღვდელიმოვკიმაიყომაღალჩინოსანიქრისტიანი, სამხედრომოსამსახურისშვილი. როგორცქრისტიანობისთავდადებულიმქადაგებელი, მრავალიტანჯვა-წამებაგანიცადამაკედონიისქალაქამფიპოლისნაცვალისაგან, შემდეგგაგზავნესბიზანტიაში, სადაცთავიმოჰკვეთეს. წმინდანისკიდობანზეიმპერატორმაკონსტანტინემააგოდიდიეკლესია. კერპთაყვანისმცემელიიმპერატორისდეკუსისწამებისმსხვერპლიგახდაკოტრიატიუსი. ისთავსმიიჩნევდა "მსახურადზეციურიმეფისა",ქრისტიანულირწმენისძალითადალოცვითმამაცმაწმინდანმაგაუძლომრავალწამებას, ამითმაგალითიუჩვენაწამებისაგანდასუსტებულსხვაქრისტიანებს. თავისრწმენაშიურყევკოტრიატიუსსთავიმოჰკვეთეს.
აღნიშნის თარიღი
26.05.2008
15.06.2009
07.06.2010
27.06.2011
11.06.2012
03.06.2013
23.06.2014
08.06.2015
30.05.2016
19.06.2017
04.06.2018
24.06.2019
15.06.2020
07.06.2021
20.06.2022
12.06.2023
03.06.2024
23.06.2025
08.06.2026
31.05.2027
19.06.2028
04.06.2029
24.06.2030
წმინდა ნუნე (ნინო) და მანე ქალწულთა ხსოვნის დღე
წმინდა ნუნე და მანე იმ ჰრიფსიმეანთ ქალწულთაგანნი არიან, რომლებმაც იმპერატორ დიოკლეტიანეს დევნის დროს დატოვეს რომი და სომხეთში ჩამოვიდნენ. მაგრამ ამ ორ ქალწულს განგებით არ ეწერა თანამორწმუნეებთან ერთად წამება. სომხეთამდე მიღწეულნი განცალკევდნენ 37 ქალწულთაგან: მანე წავიდა ეკეღიაც პროვინციის სეპუჰის მთაზე, სადაც მღვიმეში განცალკევებით იცხოვრა. ქალწული მანე ამ მღვიმეში ცხოვრობდა "ანგელოზის ცხოვრებით", ლოცვითა და ღვთაებრივი ძალით გაძლიერებული. ამ მღვიმეს შემდგომში მისი სახელით „მანეს მღვიმეს“ უწოდეს. ისტორიკოსი საინტერესო ამბავს გადმოგვცემენ მანეს ბოლო დღეების შესახებ. იმ პერიოდში წმინდა გრიგოლ განმანათლებელსაც სურდა საზოგადოებისაგან განცალკევება და სიცოცხლის ბოლო დღეების განმარტოებით გატარება. ამ სურვილით შთაგონებული სომეხთა კათოლიკოსი მიდის დარანაღიაც მთებში, სეპუჰის მთის მღვიმესთან, სადაც ცხოვრობდა განცალკევებული მანე. როდესაც მიუახლოვდა მღვიმეს, მანეს ხმა მოესმა, რომელიც წმინდა გრიგოლს ეუბნებოდა, რომ სამი დღის მერე მოსულიყო არჩეულ მღვიმესთან. კათოლიკოსმა შეასრულა წმინდანის სურვილი და როდესაც სამი დღის შემდეგ დაბრუნდა, წმინდანი მანე გარდაცვლილი იყო, გრიგოლმა იგი მღივემეშივე დაკრძალა (323 წ.).
წმინდა ნუნე (ქართულ წყაროებში ნინო), გადაურჩა სომეხთა მეფე ტრდატის დევნას, საქართველოში წავიდა, დედაქალაქ მცხეთაში, სადაც ცხოვრება გააგრძელა ლოცვითა და წმინდა ცხოვრებით, იქადაგა და მოაქცია მთელი ხალხი. სასწაულებისა და ქველმოქმედებისთვის ის მიჰყავთ სამეფო კარზე. მან განკურნა ავადმყოფი დედოფალი. როდესაც მიიყვანეს დედოფალი მაყვლოვანში, დააწვინეს წმინდანის კილიკზე (უხეში ბეწვისგან დამზადებული სამოსი, რომელიც ასკეტებს ემოსათ) და დაიწყო ნუნემ ლოცვა და ვედრება ღვთის მიმართ, აიღო თავისი ჯვარი, შეახო სნეულს თავზე, ფეხებსა და მხრებზე. დედოფალი მაშინვე განიკურნა და ფეხზე წამოდგა. წმინდა ნუნემ ძვირფას საჩუქრებზე უარი განაცხადა, იქადაგა სახარება, განკურნებულმა დედოფალმა ირწმუნა ქრისტე, ქრისტე ირწმუნეს სხვა დიდებულებმაც. ამ ყველაფრის შედეგად ელჩები გაგზავნეს წმინდა გრიგოლ განმანათლებელთან და მეფე ტრდატთან თხოვნით, რომ სასულიერო პირები გამოეგზავნათ თავიანთ ქვეყანაში - ნათლობების შესასრულებლად და ხალხის სამსახურისთვის. ასე გახდა წმინდა ნუნე ქართველთა მოციქული.
აღნიშნის თარიღი
27.05.2008
16.06.2009
08.06.2010
28.06.2011
12.06.2012
04.06.2013
24.06.2014
09.06.2015
31.05.2016
20.06.2017
05.06.2018
25.06.2019
16.06.2020
08.06.2021
21.06.2022
13.06.2023
04.06.2024
24.06.2025
09.06.2026
01.06.2027
20.06.2028
05.06.2029
25.06.2030
Commemoration of St. Princes Sahak and Hovsep and St. Martyrs Sarkiss and Bagos
St. Sahak and St. Hovsep were the sons of the prince Kice. The prince Kice had married a Christian Armenian woman in Karin and had allowed her to maintain her Christian faith and to educate their sons in the spirit of Christian faith. However, some years later the authorities become aware of the two brothers’ being Christian, and as their father was Moslem, they are forced to adopt Islam. However, even despite their father’s exhorts to adopt Islam only fictively, Sahak and Hovsep remain unshaken in their faith and are decapitated in 808.
Roman noblemen Sarkiss and Bagos were high-ranking officials serving in the palace of Byzantine king. For refusing to participant in a heathen ceremony Sarkiss and Bagos were subjected to severe torments, and nevertheless remained loyal to the Christian faith. As the result of torments Bagos was martyred, and Sarkiss was imprisoned and decapitated in North Syria in 300.
When is celebrated
29.05.2008
18.06.2009
10.06.2010
30.06.2011
14.06.2012
06.06.2013
26.06.2014
11.06.2015
02.06.2016
22.06.2017
07.06.2018
27.06.2019
18.06.2020
10.06.2021
23.06.2022
15.06.2023
06.06.2024
26.06.2025
11.06.2026
03.06.2027
22.06.2028
07.06.2029
27.06.2030
წმინდა ნერსეს დიდი კათოლიკოსისა და ხად ეპისკოპოსის ხსენების დღე
სომეხთა ერთ-ერთი უნიჭიერესი კათოლიკოსია წმინდა ნერსეს დიდი კათოლიკოსი (353-373 წლები), რომელსაც სამართლიანად მიენიჭა „დიდის“ სახელი. ისტორიული წყაროების თანახმად, იგი წმინდა გრიგოლ განმანათლებლის საგვარეულოდანაა. კათოლიკოს ფარენის გარდაცვალების შემდეგ სომეხთა მეფე არშაკის სამეფო კარის მსახურთმთავარი ნერსესი, ჯერ კიდევ საერო პირი, მიიჩნიეს საპატრიარქო ტახტის საუკეთესო კანდიდატად და მეფის იძულებით იგი ხელდასხმულ იქნა კათოლიკოსად. შემდგომში საპატრიარქო ტახტის იძულებული მფლობელი გახდა სომეხთა სამოციქულო ეკლესიის პირველი დიდი რეფორმატორი და თავისი ხალხის უდიდესი ქველმოქმედი. მისი ინიციატივით მოწვეულ აშტიშატის ეროვნულ-საეკლესიო კრებაზე (354) პირველად იქნა მიღებული გადაწყვეტილებები, რომლებიც არეგულირებენ სასულიერო-საეკლესიო ცხოვრებას, განსაზღვრავენ ოჯახის მორალურ პრინციპებს. კათოლიკოსის ნერსეს დიდის ინიციატივით დაფუძნდა მონასტრები და სკოლები, უსახლკაროთა და უმწეოთათვის აშენდა თავშესაფარები და საავადმყოფოები. კათოლიკოსი მისი ხალხის გვერდით იყო ყველგან და ყოველთვის. ძირავის ბრძოლაში გამარჯვება მიღწეულიქნა ასევე ნერსეს დიდის წყალობით, იგი მთელი ბრძოლის დროს მთაზე ლოცულობდა სომხური ჯარის გამარჯვებისათვის. ამგვარი უდიდესი ეროვნული და საეკლესიო ღვაწლის გამო მას „განმანათლებელი“ უწოდეს. პატრიარქის ყველა საქმის მხარდამჭერი და თანამოაზრე იყო წმინდა ხად ეპისკოპოსი, რომელსაც ისტორიკოსი ფავსტოს ბუზანდი უწოდებს პატრიარქ ნერსეს დიდის თანამოტახტეს. სომეხთა სამოციქულო ეკლესიამ წმინდანად შერაცხა მისი ორი ერთგული შვილი და მათი ხსენების დღეს ერთად აღნიშნავენ მთავარ საკათედრო წმინდა ეჯმიაწინის დღესასწაულის მომდევნო შაბათს.
აღნიშნის თარიღი
31.05.2008
20.06.2009
12.06.2010
02.07.2011
16.06.2012
08.06.2013
28.06.2014
13.06.2015
04.06.2016
24.06.2017
09.06.2018
29.06.2019
20.06.2020
12.06.2021
25.06.2022
17.06.2023
08.06.2024
28.06.2025
13.06.2026
05.06.2027
24.06.2028
09.06.2029
29.06.2030
წმინდა გრიგოლ განმანათლებლის მარხვის ბარეკენდანი
ბარეკენდანი მარხვის წინა კვირა დღეა, რომელიც ეძღვნება წმინდა გრიგოლ განმანათლებლის წმინდა ნაწილების აღმოჩენის დღესასწაულს. გრიგოლ განმანათლებლის წმინდა ნაწილები მიიჩნევა ქრისტიანული ეკლესიის ერთ-ერთ ყველაზე პატივსაცემ სიწმინდედ. დღესასწაულს წინ უძღვის ერთკვირიანი მარხვა - ორშაბათიდან შაბათამდე.
აღნიშნის თარიღი
01.06.2008
21.06.2009
13.06.2010
03.07.2011
17.06.2012
09.06.2013
29.06.2014
14.06.2015
05.06.2016
25.06.2017
10.06.2018
30.06.2019
21.06.2020
13.06.2021
26.06.2022
18.06.2023
09.06.2024
29.06.2025
14.06.2026
06.06.2027
25.06.2028
10.06.2029
30.06.2030
Commemoration of Sts. Epiphanius the Cypriot, (Bishop of Cyprus) Babylas the Patriarch and his three Disciples
St. Epiphanius the Cypriot (315-403 A.D.) is one of the famous Archimandrites of the Universal Church and in the Armenian Apostolic Church his memory is celebrated as one of the twelve archimandrites.
St. Epiphanius was born in Palestine. During his life he was known for his love and mercy towards the poor, his honest life and numerous literary works. He struggled against various heresies, in Egypt – against gnosticism, in Rome - against some theories of Vorogines. He was the greatest defender of orthodox doctrine and Nicene Creed. During the Bishop’s Council, convened in 367 A.D., he was elected to be the Chief Bishop of Cyprus.
St. Epiphanius has left rich literary legacy. He is the author of biblical interpretations, theological works, speeches, denials of sects, and the majority of his works have been translated also into Armenian still in the middle ages.
According to “Haysmavourk” Babylas was the Pontiff of Antioch (283-284 A.D.) and was known for his devotion and ascetic life. When King Noumerianos comes to Antioch and after offering a sacrifice to the pagan idols wishes to enter the Church of God and blaspheme it. But the Pontiff Babylas, meeting the King near the entrance to the Church, prohibits him to enter the church. The King, getting furious, puts the Pontiff into the prison and subjecting to torments, wishes to force him to offer sacrifice to the idols. Three young disciples of the Pontiff visit the prison, and the King imprisons them, too, and subjects to torments. However, the King’s efforts were in vain, as four of them all the time worshipped the only and true God. Finally, the Pontiff and his disciples are beheaded.
When is celebrated
02.06.2008
22.06.2009
14.06.2010
04.07.2011
18.06.2012
10.06.2013
30.06.2014
15.06.2015
06.06.2016
26.06.2017
11.06.2018
01.07.2019
22.06.2020
14.06.2021
27.06.2022
19.06.2023
10.06.2024
30.06.2025
15.06.2026
07.06.2027
26.06.2028
11.06.2029
01.07.2030
წმინდა იმპერატორ კონსტანტინესა და მისი დედის - ელენეს ხსენების დღე
იმპერატორი კონსტანტინე (დაბადებული: იუგოსლავიის ქალაქ ნიშში), რომის იმპერიის ერთ-ერთი გამოჩენილი პირია. მან ეკლესია ოფიციალურად გაათავისუფლა 250-წლიანი დევნისაგან და 313 წელს მილანში გამოსცა ედიქტი, რომლითაც ქრისტიანობა გამოაცხადა ნებადართულ რელიგიად. იმპერატორის ბრძანებით, 325 წელს ქ.ნიკეაში ჩატარდა პირველი მსოფლიო საეკლესიო კრება. ამ კრებამ დაგმო არიოზის ერესი, რომელიც უარყოფდა იესო ქრისტეს ღვთაებრივ ბუნებას და ხაზი გაუსვა იმას, რომ ძე შობილია და არა ქმნილი, დაადგინა რწმენის სიმბოლო, რომ ძე არის „ერთარსი მამისა“, ის ღმერთია. მან დიდი წვლილი შეიტანა უფლის წმინდა ადგილებში - იერუსალიმსა და ბეთლემში - დიდებული ტაძრების აშენებაში. კონსტანტინე იყო ასევე დიდი სარდალი, რომელიც ყოველთვის იმარჯვებდა ომებში. გადმოცემის თანახმად, რომის თვითგამოცხადებულ იმპერატორ მაქსენტისთან გადამწყვეტი ბრძოლის წინ წმინდა კონსტანტინე უფალს ევედრებოდა, რომ ზეცით მოეცა ნიშანი, რომელიც მის მომხრეებს გაამხნევებდა. მართლაც, ცაზე გამოჩნდა ჯვარი წარწერით: „ამით სძლევ“. ამ ნიშნით კონსტანტინე გადის საბრძოლველად და იმარჯვებს. გარდაიცვალა 337 წელს. სიცოცხლის ბოლოს იმპერატორმა ნათელ-იღო. იმპერატორის თანამოაზრე იყო მისი დედა წმინდა ელენე. იმპერატორს სურვილი ჰქონდა მოეძებნა ცხოველმყოფელი ჯვარი, რომელზეც გაკრული იყო ჩვენი უფალი იესო ქრისტე.
წმინდა ელენე დედოფალს მიეწერება 327 წელს იერუსალიმში ჯვრის აღმოჩენა. პიროვნება, სახელად იუდა, დედოფალს უთითებს იმ ადგილს, სადაც შეიძლება იყოს ქრისტესა და ორი ყაჩაღის ჯვრები. ღვთისმოსავ დედოფალს რიგ-რიგობით ჯვრებთან ახლოს მიაქვს ერთი გარდაცვლილი ახალგაზრდის გვამი, ცხოველმყოფელი ჯვრის ძალით ახალგაზრდა ცოცხლდება. ჯვრის აღმოჩენის შემდეგ კირილე პატრიარქმა ჯვარი აღმართა ქრისტიანთა სანახავად. ელენეს თხოვნით, იერუსალიმში და მის შემოგარენში ეკლესიებსა და მონასტრებს აგებენ, სადაც თვითონვე მსახურობს. დედაქალაქში დაბრუნებული დედოფალი 327 წელს აღესრულა და ქრისტიანთა გულებში კეთილი ხსოვნა დატო
აღნიშნის თარიღი
03.06.2008
23.06.2009
15.06.2010
05.07.2011
19.06.2012
11.06.2013
01.07.2014
16.06.2015
07.06.2016
27.06.2017
12.06.2018
02.07.2019
23.06.2020
15.06.2021
28.06.2022
20.06.2023
11.06.2024
01.07.2025
16.06.2026
08.06.2027
27.06.2028
12.06.2029
02.07.2030
Commemoration of Sts. Theodotus of Galatia, Thalelaus the Physician and seven martyred Virgins of Ancyra
St. Theodotus from Galatia has been martyred as the result of persecutions by the King Dioklethianos. Being a wine tradesman, he seemed the persecutors to be less dubious, thanks to which he managed to help and support the persecuted Christians. He provided wine for the divine services, buried the remains of the martyrs. When upon the order of the prefect of Galatia seven Christian virgins - Tekousa, Alexandra, Kloida, Penna, Euprasia, Matrona and Judita, among whom was also the Aunt of Theodotus, were drowned, Theodotus, with the help of other Christians, manages to secretly bring out the virgins’ bodies from the water and bury them. However, his deed becomes known and persecutions against Christians become more severe. For saving the faithful Christians Theodotus surrenders to heathens and is beheaded after severe torments.
The same day is the day of commemoration of St. Thalelaus physician. Enduring the most severe torments, the blissed saint converts to his faith even the executioners. He is thrown into the see, but is miraculously saved from drowning and finally is martyred by means of beheading.
When is celebrated
05.06.2008
25.06.2009
17.06.2010
07.07.2011
21.06.2012
13.06.2013
03.07.2014
18.06.2015
09.06.2016
29.06.2017
14.06.2018
04.07.2019
25.06.2020
17.06.2021
30.06.2022
22.06.2023
13.06.2024
03.07.2025
18.06.2026
10.06.2027
29.06.2028
14.06.2029
04.07.2030
წმინდა გრიგოლ განმანათლებლის ნაწილების აღმოჩენა
წმინდა გრიგოლ განმანათლებლის ნაწილების აღმოჩენა სომეხთა უდიდესი წმინდანის ხსოვნისადმი მიძღვნილ სამ დღესასწაულთაგან ერთია. გადმოცემის თანახმად, წმინდა გრიგოლ განმანათლებელმა სიცოცხლის ბოლო წლები გაატარა განმარტოებით, სეპუჰის მთის მანეს მღვიმეში, სადაც გარდაიცვალა 326 წელს. მისი ცხედარი იპოვეს მწყემსებმა, რომლებმაც ვერ იცნეს გარდაცვლილი კათოლიკოსი და მისი სხეული დაფარეს ქვების გროვის ქვეშ. შემდეგ გრიგოლ განმანათლებელი ხილვით აცნობებს თავის მოწაფე გარნიკ ბასენცის მისი წმინდა ნაწილების ადგილს, რის შემდეგაც კათოლიკოსის წმინდა ნაწილებს გადააბრძანებენ და დაასვენებენ გარანაღის პროვინციის სოფელ თორდანში. წმინდა გრიგოლ განმანათლებლის წმინდა ნაწილები ყველა ქრისტიანული ეკლესიის ყველაზე დიდ სიწმინდეთაგანია. სომეხთა კათოლიკოსის წმინდა ნაწილების ერთი ნაწილი, როგორც წმინდა რელიქვია, გადაასვენეს ვაღარშაპატში, ბიზანტიასა და იტალიაში. წმინდა ეჯმიაწინის მთავარ საკათედრო ტაძარში ინახება სომეხთა ეკლესიის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი სიწმინდე - განმანათლებლის წმინდა მარჯვენა, რომლითაც იკურთხება წმინდა მირონი. წმინდა გრიგორ განმანათლებლის ნაწილების აღმოჩენის დღესასწაული აღინიშნება სულთმოფენობის დღესასწაულის შემდეგ მეოთხე შაბათ დღეს. ამ დღეს ყველა ეკლესიაში აღევლინება საღმრთო ლიტურგია. დღესასწაულს წინ უძღვის ერთკვირიანი მარხვა და წინასადღესასწაულო ცერემონია - ნახატონაკი.
აღნიშნის თარიღი
07.06.2008
27.06.2009
19.06.2010
09.07.2011
23.06.2012
15.06.2013
05.07.2014
20.06.2015
11.06.2016
01.07.2017
16.06.2018
06.07.2019
27.06.2020
19.06.2021
02.07.2022
24.06.2023
15.06.2024
05.07.2025
20.06.2026
12.06.2027
01.07.2028
16.06.2029
06.07.2030
Commemoration of Sts. Antoninus, Theophilus, Anicetus and Potinus
This day commemorates four saints of the Christian Church. St. Antoninus lived in Alexandria in the third century. He was arrested following his open declaration of being a Christian, and since he would not offer sacrifices to idols. He was subjected to severe torments and then thrown into a fire to be burned alive. He said to his captors prior to his death, “Remember that you have a soul given to you by God; see that you present it pure before the Lord.”
Deacon Theophilus from Libya was a successor to St. Stephen the Protomartyr. He was martyred during the reign of the idolater Emperor Maximianus, for his fearless preaching of the Christian Gospel.
Two noblemen from Nicomedia, Anicetus and his nephew Potinus, attending a ceremony of the reading of Emperor Diocletian’s persecutions which awaited Christians, boldly emerge from the crowd and loudly confess their faith before the Emperor. Following three years of imprisonment and cruel torture, they remain loyal to Christ. As a result, the blessed saints are burnt alive together with other martyrs.
When is celebrated
09.06.2008
29.06.2009
21.06.2010
11.07.2011
25.06.2012
17.06.2013
07.07.2014
22.06.2015
13.06.2016
03.07.2017
18.06.2018
08.07.2019
29.06.2020
21.06.2021
04.07.2022
26.06.2023
17.06.2024
07.07.2025
22.06.2026
14.06.2027
03.07.2028
18.06.2029
08.07.2030
Commemoration of the Prophet Daniel, and his Companions Sts. Shadrach, Meshach and Abednego
The Prophet Daniel is one of the four great prophets of the Old Testament. Nearly all that is known concerning the Prophet is derived from the book ascribed to him, which dates back to the VII-VI centuries B.C.
Daniel, a young man who had been captured during the reign of King Jehoiakim of Judah was taken to Babylon. There, he receives his education in Babylonian King Nebuchadnezzar’s royal court. Soon after, due to his intellect and talents, he is given a high-ranking position in the king’s chancellery.
Daniel becomes famous when he rescues an innocent woman from the unfounded slander of two men. Having gained greater notoriety, Daniel interprets a dream had by King Nebuchadnezzar. Daniel’s successes arise the envy of the other servants in the royal court. They accuse him of worshipping false gods and demand that the King imprison the prophet. Daniel is thrown into a den of lions. The following day, the king approaches the pit to mourn the death of his devoted and wise servant. He is surprised to hear the Prophet Daniel responding to his cries of sorrow. Daniel tells the king that God sealed the mouths of the lions to protect him from harm. Daniel continues, saying that he is innocent, and has not wronged the king by his worship of God. The king is overjoyed, and orders that Daniel be released from the lions’ den.
Three young men and companions of Daniel – Hananiah, Mishael and Azariah, were also taken to Babylon. Upon their arrival they received new names - Shadrach, Meshach and Abednego, and were raised and educated in the royal court together with the prophet and protected their faith. Once, during a solemn festival, as everyone worshipped King Nebuchadnezzar’s golden statue, Shadrach, Meshach and Abednego refused to bow down before it. The king orders the three men thrown into a blazing furnace for the disobedience. Instead of burning, however, they continue to render glory to God and are protected by an angel of heaven. Witnessing the miracle, the king releases the three young men, blesses them, and worships God as well.
When is celebrated
10.06.2008
30.06.2009
22.06.2010
12.07.2011
26.06.2012
18.06.2013
08.07.2014
23.06.2015
14.06.2016
04.07.2017
19.06.2018
09.07.2019
30.06.2020
22.06.2021
05.07.2022
27.06.2023
18.06.2024
08.07.2025
23.06.2026
15.06.2027
04.07.2028
19.06.2029
09.07.2030
წმინდა თარჯიმნების სააკ პართევისა და მესროპ მაშტოცის დღესასწაული
წმინდა კათოლიკოსი სააკ (საჰაკ) პართევი კათოლიკოს ნერსეს დიდის შვილი იყო, წმინდა გრიგოლ განმანათლებლის საგვარეულოს ბოლო წარმომადგენელი, რომელიც 387 წლიდან დაწყებული 52 წელი იყო სომეხთა კათოლიკოსი. იგი იყო განათლებული და გამოცდილი - მუსიკალურ, რიტორიკულ ხელოვნებებში, ფილოსოფიასა და ენათმეცნიერებაში, სააკ პართევმა დიდი სარგებელი მოუტანა სომხური ეროვნული კულტურის განვითარებას, იყო სომხური ანბანის შექმნის აპოლოგეტი, მესროპ მაშტოც ვარდაპეტთან ერთად გახდა სომხური დამწერლობისა და საეკლესიო ლიტერატურის დამფუძნებელი.
წმინდა მესროპ მაშტოცი დაიბადა 360 წელს, ბავშვობიდან სწავლობდა ბერძნულ და სპარსულ ენებს. თავდაპირველად მეფის კარზე მსახურობდა მდივნად. შემდეგ საერო ცხოვრებაზე უარი თქვა და გახდა სასულიერო პირი. ქადაგებების დროს მესროპ მაშტოცი გრძნობს სომხური დამწერლობისა და სომხურ ენაზე ბიბლიის თარგმნის აუცილებლობას. სომხეთში უკვე არსებობდა სომხური ასო-ნიშნები, რომლებითაც თავის დროზე სარგებლობდნენ სასულიერო პირები. ეს ასო-ნიშნები მეფე ვრამშაპუჰის ბრძანებით მთავარ ვაჰრიჭს მოაქვს სირიელ ეპისკოპოს დანიელისაგან, მაგრამ მესროპი, მოწაფეებისთვის მოკლე დროის განმავლობაში ამ ნიშნების სწავლების შემდეგ, რწმუნდება, რომ ასო-ნიშნები არასრულყოფილია.
იგი მოწაფეებთან ერთად მიემგზავრება ედესასა და ამიდში, ღვთაებრივი ძალით ქმნის სომხურ ასოებს და სამოსატში ერთ ბერძენთან, სახელად ჰროფანოსთან ერთად საბოლოო სახეს აძლევს მათ. ასო-ნიშნების გამოგონების შემდეგ წმინდანები სააკი (საჰაკი) და მესროპი იწყებენ ბიბლიის თარგმნას და ისე სრულყოფილად ასრულებენ ამას, რომ ბიბლიის სომხურ თარგმანს საუკუნეების შემდეგაც ეწოდება „ ბიბლიების თარგმანთა დედოფალი“. ბიბლიიდან სომხურ ენაზე ნათარგმნი პირველი წინადადება „არაკების“ წიგნის პირველი წინანადადებაა: «Ճանաչել զիմաստությիւն և զխրատ, իմանալ զբանս հանճարոյ». მესროპ მაშტოცი გარდაიცვალა 440 წელს ვაღარშაპატში და დაკრძალულია სოფელ ოშაკანში. მის საფლავზე შემდგომში აშენდა ეკლესია „სურბ მესროპ მაშტოც“. წლის განმავლობაში სომეხთა ეკლესია წმინდა სააკ პართევისა და წმინდა მესროპ მაშტოცის ხსოვნას ორჯერ ზეიმობს.
აღნიშნის თარიღი
12.06.2008
02.07.2009
24.06.2010
14.07.2011
28.06.2012
20.06.2013
10.07.2014
25.06.2015
16.06.2016
06.07.2017
21.06.2018
11.07.2019
02.07.2020
24.06.2021
07.07.2022
29.06.2023
20.06.2024
10.07.2025
25.06.2026
17.06.2027
06.07.2028
21.06.2029
11.07.2030