მიმდინარე წლის 4 დეკემბერს, საქართველოში სომხეთის რესპუბლიკის საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი ბატონი იური ვარდანიანი, საქართველოს სომეხთა ეპარქიის წინამძღვართან, მის ყოვლადუსამღვდელოესობა ეპისკოპოს ვაზგენ მირზახანიანთან ერთად ეწვია სამცხე-ჯავახეთის მხარეს. ეს ბატონი ვარდანიანის პირველი ვიზიტი იყო სომხებით დასახლებულ რეგიონში და მას ჰქონდა გაცნობითი ხასიათი. ელჩს თან ახლდა საქართველოში სრ კონსული ანაიტ ბარსეღიანი და ელჩის მრჩეველი კარენ მელიქიანი.
ქალაქ ახალციხის მისადგომებთან სომხეთის რესპუბლიკის ელჩს და მისი ხელმძღვანელობით დელეგაციას დახვდნენ საქართველოს სომეხთა ეპარქიის სამცხე-ჯავახეთისა და წალკის საერთო ეპარქიალური ვიკარიატის ვიკარიუსი არქიმანდრიტი ბაბგენ სალბიანი, ახალციხის საქალაქო და რაიონული საკრებულოების ეთნიკურად სომეხი დელეგატები, სათვისტომოს აქტივისტები, ადგილობრივ სამღვდელოებასთან ერთად.
სამხარეო ადმინისტრაციაში სომხეთის ელჩი თბილად მიიღო სამცხე-ჯავახეთის გუბერნატორმა აკაკი მაჭუტაძემ, რომელმაც საუბრისას ხაზი გაუსვა სომხურ-ქართულ მეგობრობას, წარმოადგინა ჯავახეთის სომხებით დასახლებულ დასახლებებში სახელმწიფოს მიერ დაგეგმილი პროგრამები და გამოთქვა საელჩოსთან კულტურულ და ორმხრივი ინტერესის მქონე სფეროებში თანამშრომლობის მზადყოფნა.
შეხვედრას ესწრებოდა ქალაქ ახალციხის მერი გიორგი კოპაძე, მან წარადგინა ქალაქის კეთილმოწყობის სამუშაოები, მათ შორის აღნიშნა ახალციხიდან „სურბ გრიგორ ლუსავორიჩ“ ეკლესიასა და ებრაულ სინაგოგამდე მიმავალი გზის დაგების სამუშაოები, რაც განხორციელდება 2015 წელს.
საგანგებო და სრულუფლებიანმა ელჩმა იური ვარდანიანმა გუბერნატორის ყურადღება გაამახვილა ჯავახეთის სომხებისათვის საჭირბოროტო საკითხებზე.
შეხვედრის შემდეგ დელეგაცია გაემართა ახალციხის „სურბ გრიგორ ლუსავორიჩ“ ეკლესიისკენ, სადაც მათ პურითა და მარილით დახვდნენ სასულიერო პირები, ახალციხის სომხური ახალგაზრდული კულტურულ-საგანმანათლებლო ცენტრის აღსაზრდელები და სათვისტომოს წევრები.
ეკლესიაში საქართველოში სომხეთის რესპუბლიკის საგანგებო და სრულუფლებიან ელჩს ბატონ იური ვარდანიანს და საქართველოს სომეხთა ეპარქიის წინამძღვარს, მის ყოვლადუსამღვდელოესობა ეპისკოპოს ვაზგენ მირზახანიანს მიესლმა საქართველოს სომეხთა ეპარქიის სამცხე-ჯავახეთისა და წალკის საერთო ეპარქიალური ვიკარიატის ვიკარიუსი არქიმანდრიტი ბაბგენ სალბიანი. საპასუხო სიტყვაში ბატონმა ვარდანიანმა ისაუბრა დედა-სამშობლოსა და სომხურ სათვისტომოთა ურთიერთკავშირზე და უპასუხა ხალხის დასმულ შეკითხვებს.
შეხვედრის დასასრულს საქართველოში სომხეთის რესპუბლიკის საგანგებო და სრულუფლებიანმა ელჩმა ახალციხის სომხურ ახალგაზრდულ კულტურულ-საგანმანათლებლო ცენტრის კოორდინატორ ედუარდ აივაზიანს გადასცა სომხეთის რესპუბლიკის დიასპორის სამინისტროს სიგელი.
ახალციხის სომეხ ახალგაზრდებთან შეხვედრის შემდეგ მხარის გუბერნატორმა აკაკი მაჭუტაძემ ელჩი და დელეგაციის წევრები მიიწვია რაბათის ისტორიულ ციხეში. სტუმრებმა დაათვალიერეს ციხე და დაესწრნენ ახალციხისადმი მიძღვნილი ქართულ და ინგლისურ ენებზე გამოცემული ბროშურის პრეზენტაციას, სადაც საქართველოში სომხეთის რესპუბლიკის საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი ბატონი იური ვარდანიანის პატივსაცემად, ადგილობრივი ხელისუფლება გაუმასპინძლდა სტუმრებს.
იმავე დღეს დელეგაცია გაემგზავრა ახალქალაქში, სადაც ადგილობრივი ხელისუფლების წარმომადგენლები, საქართველოს პარლამენტის დეპუტატის სამველ პეტროსიანის ხელმძღვანელობით ქალაქის მისადგომებთან დახვდნენ საქართველოში სრ საგანგებო და სრულუფლებიან ელჩს ბატონი იური ვარდანიანს და საქართველოს სომეხთა ეპარქიის წინამძღვარს, მის ყოვლადუსამღვდელოესობა ეპისკოპოს ვაზგენ მირზახანიანს, და დელეგაციის სხვა წევრებთან ერთად გაემგზავრნენ რაიონის საკრებულოს შენობისკენ.
აქ შეხვედრა გაიმართა საკრებულოს ხელმძღვანელობასა და რაიონის გამგეობის წევრებთან. შეხვედრას ესწრებოდნენ ახლაქალაქის საკრებულოს თავმჯდომარე ჰამლეტ მოვსისიანი, რაიონის გამგეობის თავმჯდომარე ედვარდ აღასარიანი და სხვა თანამდებობის პირები. შეხვედრის მონაწილეებმა წამოჭრეს საქართველოს სახელმწიფო სანომრე ნიშნებით ავტომანქანების სომხეთში შესვლის დროს შექმნილი დაბრკოლებების, სრ-ში სამედიცინო გამოკვლევის და მკურნალობის მიღების თანასწორობის, საქართველოს მოქალაქეობა ჩამორთმეულ სომხეთის რესპუბლიკის მოქალაქეთა საკითხები და სხვა.
ელჩმა იური ვარდანიანმა ყურადღებით მოუსმინა მათ და დაჰპირდა დასმული საკითხების საქართველოსა და სომხეთის რესპუბლიკის შესაბამის ორგანოთათვის გადაცემას, პრობლემათა გადასაჭრელად.
შემდეგ დელეგაციის წევრები ეწვივნენ ახალქალაქის „სურბ ხაჩ“ ეკლესიას, სადაც სასულიერო პირებთან ერთად სტუმრებს დახვდნენ ახალქალაქის ინტელიგენციისა და სომხური სათვისტომოს წარმომადგენლები და სოფელ ვაჩიანის ქორეოგრაფიული ანსამბლი, ლამაზი შესრულებებით.
სამცხე-ჯავახეთისა და წალკის საერთო ეპარქიალური ვიკარიატის ვიკარიუსის არქიმანდრიტ ბაბგენ სალბიანის მისასალმებელი სიტყვის შემდეგ სიტყვით გამოვიდა საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი იური ვარდანიანი. მან მადლობა გადაუხადა ხალხს და ხელისუფლებას თბილი მიღებისა და მათთვის საჭირბოროტო საკითხების შესახებ გულწრფელი საუბრისათვის.
იმავე დღეს, საღამოთი დელეგაცია ესტუმრა ნინოწმინდას, სადაც მას დახვდნენ ადგილობრივი ხელისუფლების ორგანოთა წარმომადგენლები, საქართველოს პარლამენტის დეპუტატის ჰენზელ მკოიანის ხელმძღვანელობით.
რაიონის გამგეობის შენობაში გამართული ხანმოკლე შეხვედრის შემდეგ სტუმრები ეწვივნენ 1915 წლის სომეხთა გენოციდის მსხვერპლთა ხსოვნის მემორიალს, შემდეგ ადგილობრივი განათლების, კულტურის, სპორტის სფეროს წარმომადგენლებთან შეხვედრა გაიმართა რაფაელ ჯავახ საგანმანათლებლო-კულტურულ ცენტრში.
შეხვედრას ესწრებოდნენ დეპუტატი ჰენზელ მკოიანი და რაიონის გამგებელი გაგიკ კარსლიანი. სტუმრების წარდგენის და მისასალმებელი სიტყვის შემდეგ ნინოწმინდის რაიონის კულტურის განყოფილების გამგემ და რაფაელ ჯავახ საგანმანათლებლო- კულტურული ცენტრის დირექტორმა ჟორა სნხჩიანმა ხალხისათვის საჭირბოროტო საკითხებზე ისაუბრა. დამსწრეებმა ისაუბრეს საჯარო ბიბლოეთეკების სომხეთში გამოცემული წიგნებით მომარაგების, ჯავახეთის თვითმმართველობის ორგანოებში მიმდინარე ატესტაციის დაძლევის საკითხებზე, რაც აწუხებს ხალხს.
ელჩმა უპასუხა დასმულ შეკითხვებს და მათი სათანადო ორგანოთა წინაშე დაყენების პირობა დადო.
საქართველოში სრ საგანგებო და სრულუფლებიანმა ელჩმა იური ვარდანიანმა ახალციხის, ახალქალაქისა და ნინოწმინდის რაიონების ყველა ახალგაზრდულ ცენტრს საჩუქრად გადასცა წიგნები.
დელეგაციის წევრები, კმაყოფილები და სამცხე-ჯავახეთის სომეხი მოსახლეობის მხარდაჭერის მზადყოფნის განწყობით, შუაღამისას დაბრუნდნენ თბილისში.
Ընթացիկ տարվա դեկտեմբերի 4-ին, Վրաստանում Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպան պարոն Յուրի Վարդանյանը, ընկերակցությամբ Վիրահայոց թեմի առաջնորդ Գերաշնորհ Տեր Վազգեն եպիսկոպոս Միրզախանյանի, այցելեց Վրաստանի Սամցխե-Ջավախքի նահանգ: Այն դեսպան Վարդանյանի անդրանիկ այցն էր հայաբնակ այս տարածաշրջան և կրում էր ծանոթության բնույթ: Պարոն դեսպանին ուղեկցում էին Վրաստանում ՀՀ հյուպատոս Անահիտ Բարսեղյանը և դեսպանի խորհրդական Կարեն Մելիքյանը:
Ախալցխա քաղաքի մատույցներում ՀՀ դեսպանին և նրա գլխավորած պատվիրակությանը դիմավորեցին Վիրահայոց թեմի Սամցխե-Ջավախքի և Ծալկայի ընդհանուր առաջնորդական փոխանորդ Տեր Բաբգէն վարդապետ Սալբիյանը, Ախալցխայի քաղաքային և շրջանային ժողովների հայազգի պատգամավորները, համայնքի ակտիվիստները՝ տեղի հոգևոր դասի հետ միասին:
Նահանգապետարանում հայոց դեսպանին ջերմորեն ընդունեց Սամցխ-Ջավախքի նահանգապետ Ակակի Մաճուտաձեն: Կայացած զրույցի ժամանակ նա կարևորեց հայ-վրացական բարեկամությունը, ներկայացրեց Ջավախքի հայաբնակ վայրերում պետության կողմից նախատեսվող ծրագրերը և իր պատրաստակամությունը հայտնեց համագործակցել դեսպանության հետ մշակութային և փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող այլ ոլորտներտում:
Հանդիպմանը ներկա Ախալցխայի քաղաքապետ Գիորգի Կոպաձեն ներկայացրեց Ախալցխա քաղաքի բարեկարգման աշխատանքները, որոնց թվում նշեց Ախալցխայից դեպի հայոց Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ և հրեական Սինագոգա տանող ճանապարհի կառուցման մասին, որը կիրականացվի 2015 թվականին:
Արտակարգ և լիազոր դեսպան Յուրի Վարդանյանը նահանգապետի ուշադրությանը հանձնեց ջավախահայությանը հուզող խնդիրները:
Հանդիպման ավարտին պատվիրակությունը ուղղվեց Ախալցխայի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցի, որտեղ աղ ու հացով նրանց դիմավորեցին հոգևոր դասը,Ախալցխայի Հայկական Երիտասարդական կրթա-մշակութային կենտրոնի սաները և համայնքի անդամներ:
Եկեղեցում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան պարոն Յուրի Վարդանյանին և Վիրահայոց թեմի առաջնորդ Գերաշնորհ Տեր Վազգեն եպիսկոպոս Միրզախանյանին ողջունեց Վիրահայոց թեմի Սամցխե-Ջավախքի և Ծալկայի ընդհանուր առաջնորդական փոխանորդ Տեր Բաբգէն վարդապետ Սալբիյանը: Պատասխան խոսքում դեսպան Վարդանյանը կարևորեց մայր-հայրենիք և հայկական համայնքներ փոխկապվածությունը և պատասխանեց ժողովրդին հուզող հարցերին:
Հանդիպման ավարտին ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպանը Ախալցխայի Հայկական Երիտասարդական կրթա-մշակութային կենտրոնի համակարգող Էդուարդ Այվազյանին փոխանցեց ՀՀ Սփյուռքի նախարարության պատվոգիրը:
Ախալցխայի հայ համայնքի հետ հանդիպումներից հետո դեսպանին և պատվիրակության անդամներին Ախալցխայի նահանգապետ Ակակի Մաճուտաձեն հրավիրեց Ռաբատ պատմական ամրոց: Հյուրերը շրջագայեցին թանգարանային ամրոցում և մասնակցեցին Ախալցխային նվիրված վրացերեն և անգլերեն լեզուներով բրոշյուրի շնորհանդեսին, որտեղ ի պատիվ Վրաստանում ՀՀ դեսպանի՝ տեղական իշխանության կողմից կատարվեց հյուրասիրություն:
Նույն օրը պատվիրակությունը ուղևորվեց Ախալքալաք, որտեղ տեղական իշխանության ներկայացուցիչները Վրաստանի խորհրդարանի պատգամավոր Սամվել Պետրոսյանի գլխավորությամբ քաղաքի մատույցներում դիմավորեցին Վրաստանում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Յուրի Վարդանյանին և Վիրահայոց թեմի առաջնորդ Գերաշնորհ Տեր Վազգեն եպիսկոպոս Միրզախանյանին, և պատվիրակության մյուս անդամների հետ միասին ուղևորվեցին շրջանային ժողովի շենք:
Այստեղ հանդիպում տեղի ունեցավ շրջանային ժողովի ղեկավարության և շրջանային վարչության անդամների հետ: Հանդիպմանը ներկա էին Ախալքալաքի շրջանային ժողովի նախագահ Համլետ Մովսիսյանը, շրջանային վարչության նախագահ Էդվարդ Աղասարյանը և պաշտոնական այլ անձինք: Հանդիպման մասնակիցները բարձրացրին վրացական պետական համարանիշերով ավտոմեքենաների Հայաստան մուտքի ժամանակ ծառացած խոչընդոտները, ՀՀ –ում բուժզննում և բուժում անցնելու համահավասարության խնդիրը, Վրաստանի քաղաքացիությունից զրկված ՀՀ քաղաքացիների հարցը և այլն:
Դեսպան Յուրի Վարդանյանը ուշադրությամբ լսեց նրանց և խոստացավ հարցերը ներկայացնել Վրաստանի և ՀՀ պատկան մարմիններին խնդրի լուծման համար:
Պատվիրակության անդամները այնուհետև այցելեցին Ախալքալաքի Սուրբ Խաչ եկեղեցի, որտեղ հոգևոր դասի հետ միասին բարձրաստիճան հյուրերին դիմավորեցին Ախալքալաքի մտավորականության և հայ համայնքի ներկայացուցիչները՝ Վաչիան գյուղի պարային համույթի գեղեցիկ կատարումներով ուղեկցված:
Սամցխե-Ջավախքի և Ծալկայի ընդհանուր առաջնորդական փոխանորդ Տեր Բաբգէն վարդապետ Սալբիյանի ողջույնի խոսքից հետո խոսքով հանդես եկավ արտակարգ և լիազոր դեսպան Յուրի Վարդանյանը: Նա իր գոհունակությունը և երախտագիտությունը հայտնեց ժողովրդի և իշխանությունների կողմից ջերմ ընդունելության և հուզող հարցերը անկեղծորեն բարձրացնելու համար:
Նույն օրը երեկոյան Վրաստանում ՀՀ դեսպանի գլխավորությամբ պատվիրակությունը հյուրընկալվեց Նինոծմինդայում, որտեղ նրանց դիմավորեցին տեղական իշխանության մարմինները՝ Վրաստանի խորհրդարանի պատգամավոր Հենզել Մկոյանի գլխավորությամբ :
Շրջանային վարչության շենքում կարճ հանդիպումից հետո հյուրերը այցելեցին 1915 թվականի Հայոց Ցեղասպանության զոհերի հուշարձանին, ապա տեղի կրթական, մշակութային, սպորտային գործիչների հետ հանդիպում կայացավ Ռաֆայել Ջավախ կրթա-մշակութային կենտրոնում:
Հանդիպմանը մասնակցում էին պատգամավոր Հենզել Մկոյանը և շրջանային վարչության նախագահ Գագիկ Կարսլյանը: Հանդիպմանը հյուրերին ներկայացնելուց և ողջունելուց հետո կայացած զրույցի ժամանակ քաղաքին հուզող խնդիրները ներկայացրեց Նինոծմինդայի շրջանի մշակույթի բաժնի վարիչ և Ռաֆայել Ջավախ կրթա-մշակութային կենտրոնի ղեկավար Ժորա Սնխչյանը: Ներկաները բարձրացրին հանրային գրադարանները Հայաստանում հրատարակված գրքերով համալրելու և Ջավախքի ինքնակառավարման մարմիններում անցկացվող ատեստացիան հաղթահարելու խնդիրը, որը անհանգստացնում է ժողովրդին:
Դեսպանը պատասխանեց բարձրացված հարցերին և խոստացավ հետամուտ լինել դրանց լուծմանը:
Վրաստանում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան պարոն Յուրի Վարդանյանը Ախալցխայի, Ախալքալաքի և Նինոծմինդայի շրջանների երիտասարդական կենտրոններին նվիրեց գրքեր:
Կեսգիշերին գոհունակ սրտով և Սամցխ-Ջավախքի հայությանը աջակցելու պատրաստակամությամբ պատվիրակության անդամները վերադարձան Թբիլիսի:
|