2018 წლის 12 ოქტომბერი ჭეშმარიტად ისტორიულ დღედ იქცა: საქართველოს სომეხთა ეპარქიის წინამძღვრის მისი ყოვლადუსამღვდელოესობის ეპისკოპოს ვაზგენ მირზახანიანის მიერ, ხელახლა იკურთხა ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტის დილიფის 1866 წელს აშენებული ,,სრბოც ვარდანანც“ ეკლესია.
წმინდა რიტუალს ესწრებოდნენ საქართველოს პარლამენტის დეპუტატები ჰენზელ მკოიანი და გიორგი ხატიძე, ნინოწმინდის მერი ანივარდ მოსოიანი, რაიონის საკრებულოს თავმჯდომარე სმბატ კიურეღიანი, ახალქალაქის მერი იურიკ უნანიანი და რაიონის საკრებულოს თავმჯდომარე ნაირი ირიციანი, ადგილობრივი ხელისუფლების წარმომადგენლები, სომხეთის, საქართველოსა და რუსეთის ფედერაციის სხვადასხვა რაიონებიდან ჩამოსული სტუმრები და მომლოცველები. დილიფელები ეპარქიის წინამძღვარს სოფლის შესასვლელთან პურ-მარილით დახვდნენ.
სომხური ეკლესიის კურთხევის წესით საქართველოს სომეხთა ეპარქიის წინამძღვრის წინამძღოლობითა და დილისკის ,,სურბ სარქის“ ეკლესიის სულიერი მოძღვრის ღირსი მღვდლის ტიგრან მხითარიანის და განძის ,,სურბ კარაპეტ“ ეკლესიის სულიერი მოძღვრის ღირსი მღვდლის გევორგ ასატრიანის თანხლებით შესრულდა ეკლესიის „დრნბაცექის“ (კარის კურთხევის) რიტუალი. ,, „დრნბაცექის“ წესი სამოთხის კარების გახსნის სინბოლოა. დღეს ეს ტაძარი, კურთხევის შემდეგ იქცევა ღვთის სახლად, იქცევა სამლოცველოდ. „დრნბაცექის“ რიტუალითა და ხელახლა კურთხევის წესით ღვთის კურთხევა გადმოვა ამ ეკლესიაზე“,- მიმართა ეკლესიის წინ შეკრებილ მორწმუნეებს, საქართველოს სომეხთა ეპარქიის წინამძღვარმა.
წმინდა მირონით იკურთხა ეკლესიის 16 სვეტი, ემბაზი, გამოსახულებები, რომლებიც ხატებად იქცნენ. ახლადკურთხეულ ეკლესიაში პირველი საღმრთო ლიტურგია აღავლინა ნინოწმინდის ,,სურბ სარქის“ და რაიონის ეკლესიების სულიერმა მოძღვარმა ღირსმა მღვდელმა არმაშ პოღოსიანმა. მორწმუნეებმა მონაწილეობა მიიღეს აღსარების რიტუალში და მიიღეს ზიარება.
საღმრთო ლიტურგიის დასასრულს, მეუფე ვაზგენმა დამსწრეები დალოცა და დაფასების სიტყვით მიმართა ადგილობრივებს, განსაკუთრებით მამულიშვილ და სარწმუნოებისადმი ერთგულ უფროსებს, რომლებმაც მუშელთაათვის დამახასიათებელი ეროვნული სიამაყით და მიზნის მიღწევის სიმტკიცით სოფლის ძალებით წამოიწყეს და 2017 წელს რობერტ მარკარიანის, ლევონ კირაკოსიანის, ჰაიკ მანველიანის სახელით ორგანიზება და კოორდინირება გაუწიეს თავიანთი ეკლესიის აღდგენას. საქმიანობაში მალევე ჩაერთნენ და მხარი დაუჭირეს ქველმოქმედებმა მარატ გრიგორიანმა, ჯივან მურადიანმა, არარატ სარუხანიანმა, ნავრიკ არაქელიანმა და სხვებმა, აასრულეს რა დილიფელების ოცნება - აღდგენილი და მოქმედი ეხილათ თავიანთი წინაპრების ეკლესია. ეპარქიის წინამძღვარმა ღვთისმოსავი საქმის ორგანიზატორებსა და ქველმოქმედებს დალოცვის წერილი და სამახსოვრო საჩუქარი გადასცა.
საღმრთო ლიტურგიის დასასრულს, საქართველოს სომეხთა ეპარქიის წინამძღვარმა ახალქალაქის ,,სურბ ხაჩ“ ეკლესიის მწიგნობარ არტიომ გალოიანს მიულოცა გინგილას ტარების უფლება.
საღმრთო ლიტურგიის შემდეგ, ეკლესიის ეზოში მოხდა ადგილობრივი მკვიდრის ალიკ მანველიანის ქველმოქმედებით აშენებული ქვაჯვარის (სომხ. „ხაჩქარ“) კურთხევა, რომელიც სარდარაპატის საგმირო ბრძოლისა და სომხური სახელმწიფოებრიობის აღდგენის 100 წლისთავს ეძღვნება.
ეკლესიის ხელახლა კურთხევის, საღმრთო ლიტურგიის და ,,ხაჩქარის“ კურთხევის შემდეგ ეკლესიის ეზოში ნინოწმინდის კულტურის სახლის ძალებით კონცერტი გაიმართა. ისტორიული დღის ბოლოს, მიღებული წესის თანახმად მოხდა შესაწირის კურთხევა და გამასპინძლება. ამგვარად, დილიფის ,,სრბოც ვარდანანც“ ეკლესია საქართველოს სომეხთა ეპარქიის რიგით მე-60 ხელახლა კურთხეული უფლის სახლი გახდა, ხოლო დღე მთელი ეპარქიისათვის სადღესასწაულო.
ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტის სოფელი დილიფი გაშენებულია გიოზ დაღის ყვავილებით მორთულ ქედზე. იგი თითქოს იცავს ჯავახეთის სიმშვიდეს, მიდამოს წყალუხვ მდინარეებსა და მწვანედ შემოსილ გორაკებს. ისტორიული სახელწოდება „დლივიკ“ ყოფილა. ადგილობრივების წინაპრები 1829 წელს მუშის პროვინციიდან გადმოსახლდნენ. შუასაუკუნეებიდან შემონახული „სურბ ვარდან“ ძველისძველი სამლოცველოს ადგილას ადგილობრივთა ძალისხმევით „სრბოც ვარდანანც“ ეკლესია აშენდა.
სოფელ დილიფის მოსახლეობის სრული რაოდენობა 1500 კაცზე მეტს შეადგენს. მოსახლეობის ძირითადი საქმიანობა მეცხოველეობა და სოფლის მეურნეობაა. სოფელში შემორჩენილი სამლოცველოებიდანაა, ,,სურბ მინას“ ,,თევათოროს“ ,,დავოი სურბ“ ,,სურბ გრიგორ ლუსავორიჩ“ და სხვა. ბევრი სიწმინდე და რელიგიური წიგნი ინახება კერძო პირთა სახლებში. სოფლის მთლიან მოსახლეობას სომხები წარმოადგენენ, საუბრობენ ხნუსის დიალექტზე.